
Σκοπός είναι να βάζω πληροφορίες, μουσικές, και ό,τι άλλο συσχετίζεται με αυτήν.

Και φυσικά να μοιραζόμαστε όλοι μαζί.


Πάμε λοιπόν!

Η όπερα είναι ουσιαστικά ένα είδος μουσικού θεάτρου. Σαν λέξη προέρχεται από το λατινικό opus που σημαίνει έργο ("opera in musica" = έργο μουσικής). Η όπερα λοιπόν είναι ένα θεατρικό έργο, κανονικό με υπόθεση κλπ, γραμμένο σε έμμετρο/ποιητικό λόγο (πολύ αργότερα αυτό θα αλλάξει), όπου τα λόγια τραγουδιούνται αντί να απαγγέλονται.
Στην όπερα συναντιόνται πολλά είδη τέχνης μαζί: θέατρο, μουσική, μπαλέτο, σκηνικά, φωτισμός, κουστούμια, μακιγιάζ... Για αυτό και για την παραγωγή μιας όπερας, πέρα από τους καλλιτέχνες επί σκηνής, υπάρχει ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων "στα παρασκήνια", που όλοι μαζί συνεργάζονται για την δημιουργία και την παρουσίαση του κάθε έργου. (Όταν βιώνω αυτήν την συνεργασία, είναι πάντα μία μαγική στιγμή

Ιστορικά, η όπερα πρωτοξεκίνησε στην Φλωρεντία λίγο πριν το 1600, ως μία απόπειρα κάποιων ευγενών με καλλιτεχνικές ανησυχίες, για να αναβιωθεί το αρχαιοελληνικό δράμα (το οποίο επίσης τραγουδιώταν με μουσική κανονικά - ελάχιστη από αυτήν την μουσική έχει επιβιώσει στις μέρες μας). Πολύ σύντομα, μέσα περίπου 20 χρόνια, τα πρώτα θέατρα όπερας άρχισαν να ανοίγουν σε όλη την Ιταλία, και το είδος έγινε πολύ αγαπητό. Ήταν το πρώτο μουσικό είδος που βγήκε "στην αγορά", όπου μπορούσε όποιος ήθελε και είχε την ικανότητα, να αγοράσει εισιτήριο και να παρακολουθήσει μία παράσταση όπερας. Ταυτόχρονα στήθηκε και μία ολόκληρη βιομηχανία, κάτι σαν το Hollywood, με τους μουσικούς εκδότες να εκδίδουν συλλογές με "best of" άριες, διαπραγματεύσεις για πνευματικά δικαιώματα, κοκ.
Όπως ήταν όμως λογικό, η "έξοδος στην αγορά", έφερε και κάποιες συνέπειες, λόγω του ανταγωνισμού. Σύντομα άρχισαν οι παραγωγοί της όπερας (οι λεγόμενοι "ιμπρεσάριοι"), να προσπαθούν να προσφέρουν θεάματα όλο και πιο εντυπωσιακά, ενώ οι τραγουδιστές προσπαθούσαν και αυτοί να εντυπωσιάσουν το κοινό όλο και περισσότερο με τις τεχνικές τους και τις δεξιοτεχνίες τους στο τραγούδι. Όλο αυτό έδωσε μία τεράστια ώθηση στην όπερα, αλλά και σε όλη την μουσική γενικότερα. Η όπερα έγινε έτσι ένα ευρύ πεδίο πειραματισμού, με πολλές από τις πρωτοπορείες στην μουσική, στο τραγούδι, ακόμα και στην κατασκευή μουσικών οργάνων, να ξεκινάνε από εκεί - για παράδειγμα, η εισαγωγή που παιζόταν στις όπερες (που ονομαζόταν simfonia - ο τόνος στο "ο"), σύντομα ανεξαρτιτοποιήθηκε και έγινε η γνωστή φόρμα της Συμφωνίας.
Βέβαια, αυτό δημιούργησε και μία "αιώνια κόντρα" μεταξύ των τραγουδιστών και των συνθετών, όπου οι μεν ήθελαν να εκπλήξουν τα πλήθη με τις δεξιοτεχνίες τους, αλλάζοντας και διανθίζοντας συχνά το μουσικό κείμενο, και οι δε που ήθελαν μία πιστή ερμηνεία των μουσικών τους έργων, όπου προσπαθούσαν να τα εξελήξουν, δίνοντας σημασία στο κείμενο, την υπόθεση, και την μουσική.
Η αρχική μορφή της όπερας διαφέρει αρκετά από σήμερα. Στην πλατεία του θεάτρου δεν υπήρχαν θέσεις, με τον κόσμο να στέκεται όρθιος και να πηγαινοέρχεται. Ούτε υπήρχε η έννοια του χαμηλόφωτου και ήσυχου θεάτρου: υπήρχε κίνηση και ζωή (δε στα φουαγιέ των θεάτρων ήταν ο χώρος που επιτρεπόταν νόμιμα ο τζόγος, οπότε καταλαβαίνετε). Βέβαια και οι παραστάσεις δεν ήταν τόσο "μια κι έξω" όπως σήμερα, καθώς ξεκινούσαν νωρίς, κάθε αγαπημένη άρια επαναλαμβανόταν όσο άρεσε στο κοινό, ή στην ατυχή περίπτωση που δεν άρεσε, την διέκοπταν. Έπρεπε να φτάσουμε περί τα 1800 για να έρθουμε στην γνωστή μας βραδιά όπερας, όπως περίπου την ξέρουμε και σήμερα.
Όσον αφορά τώρα την μουσική, έχουμε τους τραγουδιστές και την ορχήστρα. Η ορχήστρα αποτελείται από περίπου 60 οργανοπαίχτες (ο αριθμός μπορεί να φτάσει σε αρκετά μεγαλύτερα νούμερα, όσο περνούσαν τα χρόνια) και τον μαέστρο. Στους τραγουδιστές έχουμε τους πρωταγωνιστές (σολίστ) και την χορωδία.
Για το τραγούδι στην όπερα, χρειάζεται να αναπτύξει ο τραγουδιστής μία ιδιαίτερη τεχνική, που σκοπό έχει από την μία να ακούγεται καθαρά η φωνή σε όλο το θέατρο (καθώς δεν υπάρχουν μικρόφωνα), από την άλλη να αναπτύξει δεξιότητες που απαιτούνται για την ερμηνεία και την απόδοση του κειμένου - και φυσικά όλα αυτά χωρίς να επιβαρύνει την φωνή του. Αυτό χρειάζεται χρόνια εκπαίδευσης, και είναι μία εξέλιξη που ουσιαστικά δεν σταματάει ποτέ!
Αυτά τα λίγα επιγραμματικά πραγματάκια για αρχή, για να περάσουμε στην μουσική. Με τον καιρό θα γράφω και άλλα πραγματάκια πιο αναλυτικά.

