ΠΕΝΤΟΖΑΛΙ Ο ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

[Δεκατριούλης]

ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΡΩΜΕΝΑ - ΠΕΝΤΟΖΑΛΙ
Κατά την παράδοση, ο Δασκαλογιάννης και οι καπεταναίοι του, αποφάσισαν να κάνουν έναν καινούργιο πολεμικό χορό. Ο Δασκαλογιάννης έστειλε μια επιστολή στον βιολάτορα Στέφανο Τριανταφυλλάκη ή Κιώρο, προσκαλώντας τον στην Ανώπολη για να ετοιμάσει έναν "πυρρίχιο" χορό, ειδικά γραμμένο για τον "πέμπτο ζάλο". Μυστικά, δηλ. του είπε ότι ετοιμάζεται ο πέμπτος ξεσηκωμός εναντίων των Τούρκων και επειδή μιλούσε για χορό χρησιμοποίησε τη λέξη "ζάλο", που σημαίνει βήμα, κρύβοντας έτσι το μήνυμα. Πράγματι, ο Κιώρος πήγε εκεί κι έμεινε έξι μήνες μέχρι την έναρξη της επανάστασης. Με βάση την "πυρρίχια" μελωδία συνέθεσε τη μουσική για τον καινούργιο πολεμικό χορό, ο οποίος σύμφωνα με τις υποδείξεις του Δασκαλογιάννη, έπρεπε να έχει δώδεκα μουσικούς σκοπούς (γυρίσματα) και δέκα βήματα, γιατί όπως είδαμε, δώδεκα ήταν οι αρχηγοί της επανάστασης η οποία αποφασίστηκε στις 10 του 10ου μήνα του 1769. Το χορό που εκτέλεσαν μόνο άνδρες πιασμένοι από τους ώμους, για να συμβολίζουν με αυτό την αλληλοστήριξη, την αλληλοεκτίμηση, την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τη συνεργασία, ονόμασαν "το πεντοζάλι" -και όχι "ο πεντοζάλης"- γιατί ήταν το πέμπτο εγχείρημα με σκοπό την απελευθέρωση από τους Τούρκους. Η εξέγερση πνίγηκε στο αίμα, αφού η βοήθεια της Ρωσίας δεν έφτασε ποτέ. Ο ίδιος ο Δασκαλογιάννης και πολλοί από τους στρατηγούς του σκοτώθηκαν, όμως, το "πεντοζάλι", ο χορός της επανάστασης του Δασκαλογιάννη, νίκησε, έζησε, και είναι σήμερα ο διασημότερος χορός της Κρήτης.

Να σημειωθεί ότι είναι πιθανό να έχουμε εικόνα του αρχαίου κρητικού χορού "υπόρχημα" στο πήλινο σύμπλεγμα από τον Καμηλάρη Ηρακλείου, στο οποίο αποδίδεται κυκλικός χορός τεσσάρων ανδρών οι οποίοι κρατούνται από τους ώμους και χρονολογείται από τον 13ο π.Χ αιώνα. Αν αυτή η εκδοχή έχει κάποια βάση, ίσως στην πραγματικότητα να έχουμε έναν απόγονο του ϋπορχήματος" στο "πεντοζάλι", το μόνο παραδοσιακό πολεμικό χορό της Κρήτης όπου οι χορευτές πιάνονται από τους ώμους και εκτελούν κυκλικό χορό.

[Ellaki]

το λατρεύω το πεντοζάλι

[Ταρούλα]

Ευχαριστούμε Παναγιωτάκο

[Annoula]

[Maraki]

[Ελενίτσα]

[Ιωαννάκι]

[Μάνος]

[Δωρουλα]

[Vasoula]

[ΙΩΑΝΝΑ]

[Emmaki]

[ALEXOULA]

[JOANNA]

[Μπεττουλα]