Ας μην μιλήσουμε για την Αγάπη σαν πνευματική ουσία του Ανθρώπου, που τον οδηγεί στην αφύπνιση της εν δυνάμει μέσα του θεότητας.
Ας δούμε την Αγάπη από ψυχολογικής άποψης, ξεκάθαρα όπως της πρέπει.
Τι συμβαίνει στην ψυχολογική μας κατάσταση όταν λέμε «σ αγαπώ» και τι συμβαίνει στην διανοητική μας κατάσταση. Είναι δυο ξεχωριστές αντιλήψεις, μια και η μία, πολλές φορές, αναιρεί την άλλη.
Επεσε στα χέρια μου το βιβλίο
ΑΓΑΠΗ
Γραμμένο από τους
Αντλερ
Κρισναμούρτι
Μαρκούζε
Ράσσελ
Φρομ
που ερευνούν το πρόβλημα σε όλες τους τις διαστάσεις
Αντιγράφω ορισμένα αποσπάσματα, που δεν είναι κάτι έξω από αυτά όλα που έχουμε συζητήσει κατά καιρούς εδώ μέσα (ιδιαίτερα με τα κορίτσια του σεμιναρίου), αλλά έχει ενδιαφέρον να παρατηρείς και να εμβαθύνεις στο θέμα από θρησκευτικής, κοινωνικής και πολιτισμικής άποψης, γραμμένο από κορυφαίους ψυχολόγους και φιλοσόφους της εποχής μας.
Είναι από τις εκδόσεις ΜΠΟΚΟΥΜΑΝΗ
Η στάση κάθε ατόμου απέναντι στον γάμο είναι μια από τις εκδηλώσεις του σχήματος της ζωής του. Μπορούμε να την καταλάβουμε, μόνο αν καταλάβουμε το συνολικό άτομο.
Συνδέεται με όλες τις προσπάθειες και τους σκοπούς του. Επομένως θα μπορέσουμε να ανακαλύψουμε γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι αναζητούν πάντοτε μια διέξοδο, μια διαφυγή.
Μπορώ να πω ακριβώς πόσοι άνθρωποι έχουν αυτή την στάση. Όλοι οι άνθρωποι που έχουν μείνει παραχαϊδεμένα παιδιά. Ο τύπος αυτός του ανθρώπου είναι επικίνδυνος για την κοινωνική μας ζωή αυτά τα ενήλικα παραχαϊδεμένα παιδιά, που το σχέδιο της ζωής τους διαμορφώθηκε στα πρώτα τέσσερα ή πέντε χρόνια τους και που πάντα έχουν το ίδιο αντιληπτικό σχήμα: «μπορώ να κερδίσω όλα όσα θέλω»! Αν δεν μπορούν να πετύχουν όλα όσα θέλουν, θεωρούν την ζωή χωρίς σκοπό.
«Ποια είναι η αξία της ζωής»? ρωτούν, «αν δεν μπορώ να έχω αυτά που θέλω?» Γίνονται απαισιόδοξοι, διαμορφώνουν μια επιθυμία θανάτου.
Γίνονται άρρωστοι και νευρωτικοί και διαμορφώνουν και κάποια φιλοσοφία μέσα από το λαθεμένο σχέδιο ζωής τους.
Αισθάνονται ότι οι λαθεμένες ιδέες τους έχουν μοναδική και τρομερή σπουδαιότητα, πιστεύουν ότι αποτελεί εχθρότητα εκ μέρους του σύμπαντος όταν είναι υποχρεωμένοι να καταπιέσουν τις παρορμήσεις τους και τις συγκινήσεις τους.
Εχουν εκπαιδευτεί με τον τρόπο αυτό.
Κάποια φορά δοκίμασαν μια ευνοϊκή κατάσταση, στην οποία πέτυχαν όλα όσα ήθελαν. Ορισμένοι από αυτούς ίσως αισθάνονται ότι αν κλάψουν αρκετά, αν διαμαρτυρηθούν αρκετά, αν αρνηθούν την συνεργασία, θα πετύχουν τους σκοπούς τους. Δεν ενδιαφέρονται για την ολότητα της ζωής, αλλά για τα προσωπικά τους συμφέροντα.
Αλφρεντ ΄Αντλερ - έρωτας και γάμος
Γιατί το σεξ έχει γίνει για τους πιο πολλούς από μας πρόβλημα, γεμάτο σύγχυση που μας οδηγεί σε συγκρούσεις? Γιατί έχει γίνει κυριαρχικός παράγοντας στην ζωή μας? ΄Ενας από τους κύριους λόγους είναι ότι δεν είμαστε δημιουργικοί και δεν είμαστε δημιουργικοί γιατί ολόκληρος ο κοινωνικός και ηθικός πολιτισμός μας, καθώς και οι εκπαιδευτικές μας μέθοδοι βασίζονται στην ανάπτυξη της διάνοιας.
Η λυση σ αυτό το πρόβλημα του σεξουαλισμού, βρίσκεται στην κατανόησή του γεγονότος ότι η δημιουργία δεν έρχεται μέσα από την λειτουργία της διάνοιας. Αντίθετα υπάρχει δημιουργία όταν η διάνοια ηρεμεί.
Η διάνοια, ο νους σαν νους, μπορεί μόνο να επαναλαμβάνει, να θυμάται, μπορεί να υφαίνει αδιάκοπα καινούργιες λέξεις και να ανασυνθέτει τις παλιές και εφόσον οι πιο πολλοί από εμάς αισθάνονται και ζουν μέσα από τον εγκέφαλο, ζούμε αποκλειστικά με λέξεις και μηχανικές επαναλήψεις.
Ολοφάνερα, αυτό δεν είναι δημιουργία.
Και εφόσον δεν είμαστε δημιουργικοί, το μόνο δημιουργικό μέσο που μας μένει είναι ο σεξουαλισμός.
Ο σεξουαλισμός είναι πράγμα του νου κι αυτό που είναι του νου είναι αναγκασμένο να εκπληρωθεί, διαφορετικά υπάρχει απογοήτευση.
Οι σκέψεις μας, οι ζωές μας είναι στενές, ξερές, ρηχές, άδειες. Συγκινησιακά λιμοκτονούμε, θρησκευτικά και διανοητικά είμαστε επαναληπτικοί, ανιαροί, κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά ζούμε κάτω από αυστηρούς κανονισμούς και έλεγχο. Δεν είμαστε ευτυχισμένοι άνθρωποι!!
Κρισναμούρτι Αγάπη, σεξουαλισμός και γάμος
Το όραμα ενός πολιτισμού που δεν βασίζεται στην απώθηση, όραμα που βρίσκουμε σε μια περιθωριακή τάση της μυθολογίας και της φιλοσοφίας, αποβλέπει σε μια νεα σχέση, ανάμεσα στα ένστικτα και την λογική. Η ηθική του πολιτισμού αντιστρέφεται με την εναρμόνιση της ελευθερίας των ενστίκτων και της τάξης: απελευθερωμένα από την τυραννία της απωθητικής λογικής, τα ένστικτα τείνουν να δημιουργήσουν ελεύθερες και διαρκείς υπαρξιακές σχέσεις και γεννούν μια νέα αρχή της πραγματικότητας.
Οι διαδικασίες που δημιουργούν το εγώ και το υπερεγώ σχηματίζουν αλλά και διαιωνίζουν ειδικούς κοινωνικούς θεσμούς και σχέσεις. Ψυχαναλυτικές έννοιες, όπως η εξιδανίκευση, η ταύτιση και η ενδοβολή δεν έχουν μόνο ψυχικό αλλά και κοινωνικό περιεχόμενο: καταλήγουν σε ένα σύστημα θεσμών, νόμων, υπηρεσιών, πραγμάτων και εθίμων που έρχονται αντιμέτωπα με το άτομο σαν αντικειμενικές οντότητες.
Μέσα σ αυτό το ανταγωνιστικό σύστημα η ψυχολογική σύγκρουση ανάμεσα στο εγώ και στο υπερεγώ, ανάμεσα στο εγώ και το εκείνο, είναι ταυτόχρονα και σύγκρουση ανάμεσα στο άτομο και στην κοινωνία που ανήκει.
Εφόσον η τελευταία ενσαρκώνει τον ορθολογισμό του συνόλου, ο αγώνας του ατόμου ενάντια στις καταπιεστικές απωθητικές δυνάμεις, γίνεται αγώνας ενάντια στην αντικειμενική λογική.
΄Ετσι λοιπόν, η εμφάνιση μιας αρχής της πραγματικότητας που δε θα βασιζόταν στην απώθηση και θα περιλάμβανε την ελευθερία των ενστίκτων, θα προκαλούσε μια παλινδρόμηση πιο πίσω από το επίπεδο που έχει φτάσει ο ορθολογισμός του πολιτισμού.
Αυτή η παλινδρόμηση θα ήταν και ψυχική και κοινωνική: θα ενεργοποιούσε πάλι πρώιμα στάδια της λίμπιντο, που ξεπεράστηκαν μέσα στην ανάπτυξη του εγώ της πραγματικότητας και θα κατέλυε του θεσμούς της κοινωνίας όπου υπάρχει αυτό το εγώ.
Από την πλευρά αυτών των θεσμών, η απελευθέρωση του ενστίκτου θεωρείται σαν ξανακύλισμα στην βαρβαρότητα.
Αλλά τα αποτελέσματα μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά, όταν μια τέτοια απελευθέρωση συντελείται στο ύψος του πολιτισμού και δεν είναι συνέπεια ήττας, αλλά νίκης στον αγώνα για την ύπαρξη και όταν υποστηρίζεται από μια ελεύθερη κοινωνία.
Τότε πια ο άνθρωπος μπορεί να οργανώσει την ζωή του με βάση την τέλεια αναπτυγμένη γνώση του, έτσι που να μπορεί ξανά να ρωτήσει τι είναι καλό και τι είναι κακό. Αν η ελευθερία μπορεί να λυτρώσει την ενοχή που ο ίδιος ο άνθρωπος συσσώρευσε στον πολιτισμό της κυριαρχίας ανθρώπου από άνθρωπο, τότε το «προπατορικό αμάρτημα» πρέπει να επαναληφθεί: «πρέπει να φάμε ξανά από το δέντρο της γνώσης, για να ξαναβρούμε την αθωότητά μας»
Μαρκούζε η μεταμόρφωση του σεξουαλισμού σε έρωτα
Η καθιερωμένη στάση των πιο πολλών κοινωνιών απέναντι στον έρωτα έχει έναν περίεργο δυϊσμό: από τη μια μεριά ο έρωτας αποτελεί το κύριο θέμα της ποίησης, των μυθιστορημάτων, των θεατρικών έργων, από την άλλη, ο έρωτας αγνοείται ολοκληρωτικά από τους πιο σοβαρούς κοινωνιολόγους και δεν περιλαμβάνεται στους στόχους που παρουσιάζουν τα προγράμματά οικονομικής ή πολιτικής μεταρρύθμισης. Δεν μπορώ να δικαιολογήσω την στάση αυτή. Θεωρώ τον έρωτα σαν ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα στην ανθρώπινη ζωή και θεωρώ κακό κάθε σύστημα που παρεμποδίζει χωρίς λόγο την ελεύθερη ανάπτυξη του.
Ο έρωτας, όταν η λέξη χρησιμοποιείται σωστά, δε σημαίνει μια οποιαδήποτε σχέση ανάμεσα στα δύο φύλα, αλλά μόνο τη σχέση που περιέχει πολύ αίσθημα και που είναι και ψυχολογική και σωματική. Η σχέση αυτή μπορεί να φτάσει σε οποιοδήποτε βαθμό έντασης. Τα αισθήματα που εκφράζονται στο έργο «Τριστάνος και Ιζόλδη» αντιπροσωπεύουν την εμπειρία αναρίθμητων αντρών και γυναικών.
Το ταλέντο για την καλλιτεχνική έκφραση του συναισθήματος της αγάπης μπορεί να είναι σπάνιο, το ίδιο το συναίσθημα, όμως, δεν είναι σπάνιο, τουλάχιστον στην Ευρώπη.
Σε ορισμένες κοινωνίες είναι πιο συχνό, παρά σε άλλες και αυτό εξαρτάται, νομίζω, όχι από τον χαρακτήρα των λαών, αλλά από τις κοινωνικές συμβατικότητες και τους θεσμούς τους.
Στην Κίνα το αίσθημα αυτό ήταν σπάνιο και παρουσιάζεται στην ιστορία σαν χαρακτηριστικό κακών αυτοκρατόρων που παρασύρθηκαν από φαύλες παλλακίδες: ο παραδοσιακός κινέζικος πολιτισμός ήταν αντίθετος σε κάθε δυνατό αίσθημα και υποστήριζε ότι ο άνθρωπος θα πρέπει να διατηρεί την κυριαρχία της λογικής του σε όλες τις καταστάσεις.
Στον σύγχρονο κόσμο υπάρχει κάποιος ανταγωνισμός ανάμεσα στον έρωτα και την θρησκεία. Εγώ δεν πιστεύω ότι ο ανταγωνισμός αυτός είναι αναγκαίος, οφείλεται μόνο στο γεγονός, ότι η χριστιανική θρησκεία, αντίθετα με άλλες θρησκείες, είναι ριζωμένη στον ασκητισμό!
Αλλά στον σύγχρονο κόσμο, ο έρωτας έχει ένα άλλο εχθρό, πιο επικίνδυνο από την θρησκεία, και υτός είναι το ευαγγέλιο της εργασίας και της οικονομικής επιτυχίας. Πιστεύεται γενικά, ιδιαίτερα στην Αμερική, ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να αφήνει τον έρωτα να εμποδίζει την σταδιοδρομία του και αν το κάνει αυτό, είναι ανόητος!
Μπερτραντ Ρασσελ Η θέση του έρωτα στην ανθρώπινη ζωή
Είναι η αγάπη τέχνη? Αν είναι, χρειάζεται γνώση και προσπάθεια. ΄Η μήπως η αγάπη είναι ένα ευχάριστο συναίσθημα που κατά σύμπτωση το γνωρίζει κανείς, το συναντά αν είναι τυχερός?
΄Όχι πως οι άνθρωποι θεωρούν την αγάπη σαν κάτι ασήμαντο. Οι άνθρωποι διψουν γι αγάπη. Παρακολουθούν αναρίθμητα κινηματογραφικά φιλμς που διηγούνται ευτυχισμένες ή αποτυχημένες ερωτικές ιστορίες. Ακούν εκατοντάδες ανόητα τραγούδια για την αγάπη. Παρ όλα αυτά, σχεδόν κανείς τους δεν σκέφτεται αν υπάρχει κάτι που πρέπει να μάθει σχετικά με την αγάπη. Αυτή η περίεργη αντίληψη, βασίζεται σε ορισμένες υποθέσεις, που, ξεχωριστά ή συνδυασμένες, τείνουν να την δικαιώσουν. Οι πιο πολλοί άνθρωποι βλέπουν το πρόβλημα της αγάπης πρωταρχικά σαν πρόβλημα του πως ν αγαπηθούν και όχι του πώς να αγαπήσουν, πώς να αναπτύξουν δηλαδή την ικανότητά τους για αγάπη.
Δηλαδή εκείνο που τους απασχολεί είναι πώς να τους αγαπήσουν οι άλλοι, πώς να γίνουν αξιαγάπητα πρόσωπα. Για να φτάσουν στον σκοπό αυτό ακολουθούν διάφορους τρόπους. ΄Ενας τρόπος, που κυρίως ακολουθούν οι άντρες, είναι να πετύχουν, να αποκτήσουν όση δύναμη και πλούτο μπορούν, στο βαθμό που τους επιτρέπουν τα κοινωνικά τους περιθώρια της θέσης τους. Ο δεύτερος τρόπος, αυτός που ιδιαίτερα ακολουθείται από τις γυναίκες, είναι να γίνουν ελκυστικές με την φροντίδα για το σώμα και το ντύσιμο.
Αλλοι τρόποι για να γίνει κανείς ελκυστικός, είτε άντρας είναι, είτε γυναίκα, είναι η καλλιέργεια ωραίων τρόπων συμπεριφοράς, η ευχάριστη και ενδιαφέρουσα ομιλία, η καλοσύνη, η μετριοφροσύνη, η πραότητα. Πολλές από τις μεθόδους που χρησιμοποιούμε για να γίνουμε αξιαγάπητοι είναι οι ίδιες με εκείνες που χρησιμοποιούμε για να πετύχουμε στην ζωή, για να αποκτήσουμε φίλους και να επηρεάζουμε ανθρώπους. Πραγματικά για τους περισσότερους ανθρώπους του πολιτισμού μας, το να είναι κανείς αξιαγάπητος σημαίνει βασικά να συνδυάζει τη δημοτικότητα με την ερωτική έλξη.
Μια δεύτερη υπόθεση που κρύβεται πίσω από την σκέψη, ότι δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί κανείς να μάθει σχετικά με την αγάπη, είναι ότι η αγάπη είναι προβλημα αντικειμένου και όχι πρόβλημα ψυχικής ικανότητας. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι η αγάπη είναι κάτι εύκολο και ότι το δύσκολο είναι να βρουν το κατάλληλο άτομο που θέλουν να αγαπήσουν, ή από το οποίο ν αγαπηθούν.
Οι αιτίες της αντίληψης αυτής έχουν τις ρίζες τους στην εξέλιξη της σύγχρονης κοινωνίας.
Εριχ Φρομ Είναι η Αγάπη Τέχνη?
